Globalny przemysł zbrojeniowy przechodzi dynamiczną transformację napędzaną przez postęp technologiczny, zmiany geopolityczne oraz rosnącą rolę danych i automatyzacji na polu walki. Nowe systemy uzbrojenia, rozwój cyberbezpieczeństwa, sztucznej inteligencji i robotyki, a także integracja domen lądowej, morskiej, powietrznej, kosmicznej i informacyjnej tworzą złożony ekosystem, w którym granice między wojskowością a zaawansowanym przemysłem technologicznym coraz bardziej się zacierają. W efekcie powstają nie tylko innowacyjne systemy broni, ale też nowe modele produkcji, łańcuchów dostaw, współpracy międzynarodowej oraz kontroli eksportu. Współczesne trendy w sektorze obronnym wpływają zarówno na bezpieczeństwo państw, jak i na strukturę całej gospodarki, generując ogromne inwestycje, ale też wywołując liczne spory polityczne, etyczne i prawne.

Cyfryzacja pola walki i integracja systemów

Jednym z kluczowych trendów w globalnym przemyśle zbrojeniowym jest unifikacja rozwiązań cyfrowych oraz tworzenie zintegrowanych systemów dowodzenia i łączności. Pola walki przestają być zbiorem odrębnych platform – czołgów, samolotów, okrętów czy jednostek piechoty – a stają się siecią sensorów, efektorów i węzłów komunikacyjnych, połączonych w czasie rzeczywistym. Ten proces określa się nazewnictwem narodowym, np. jako koncepcje wielodomenowe, ale jego istotą jest zawsze możliwość błyskawicznego przepływu informacji oraz ich przetwarzania w celu uzyskania przewagi informacyjnej.

Do najważniejszych elementów cyfryzacji pola walki należą systemy C4ISR (Command, Control, Communications, Computers, Intelligence, Surveillance and Reconnaissance). Łączą one klasyczne rozwiązania dowodzenia z nowoczesnymi narzędziami przetwarzania danych, takimi jak chmura obliczeniowa, algorytmy analizy behawioralnej czy narzędzia do fuzji informacji z wielu sensorów. Przemysł zbrojeniowy intensywnie inwestuje w rozwój oprogramowania i interfejsów, ponieważ to one umożliwiają wydajne połączenie istniejącego sprzętu z nowymi systemami, bez konieczności całkowitej wymiany floty pojazdów czy samolotów.

Kluczowym wyzwaniem pozostaje kompatybilność: armie są wyposażone w szeroką gamę systemów pochodzących od różnych producentów, często z różnych epok technologicznych. Aby zapewnić ich współdziałanie, firmy zbrojeniowe opracowują modułowe architektury otwarte, umożliwiające stosunkowo łatwe dodawanie nowych komponentów lub modernizację już istniejących. Jest to nie tylko bardziej efektywne kosztowo, lecz także skraca czas wdrożenia innowacji. Zintegrowane środowisko cyfrowe wymaga również jednolitych standardów bezpieczeństwa, szyfrowania oraz zarządzania kluczami kryptograficznymi, co wzmacnia znaczenie specjalistów z zakresu cyberbezpieczeństwa.

Cyfryzacja pola walki obejmuje także rozwój nowoczesnych systemów symulacyjnych. Zaawansowane symulatory, środowiska wirtualnej i rozszerzonej rzeczywistości oraz cyfrowe bliźniaki platform bojowych pozwalają testować taktykę, szkolić personel i prowadzić prace rozwojowe bez konieczności nieustannego korzystania z drogiego sprzętu. Dzięki temu producenci są w stanie szybciej reagować na wnioski z eksploatacji, a siły zbrojne – dostosowywać procedury do zmieniających się realiów. W efekcie powstaje swoista pętla wymiany wiedzy między przemysłem a użytkownikiem, której podstawą jest cyfrowe odwzorowanie systemów uzbrojenia i środowiska operacyjnego.

Autonomizacja, sztuczna inteligencja i robotyzacja

Dynamicznie rośnie rola autonomicznych systemów bojowych, a także rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji. Przemysł zbrojeniowy inwestuje w rozwój bezzałogowych platform powietrznych, lądowych, morskich i podwodnych, które mogą wykonywać zadania obserwacyjne, logistyczne, a w niektórych przypadkach również uderzeniowe. Z perspektywy wojskowej najważniejsze jest ograniczanie ryzyka dla życia żołnierzy oraz zwiększanie elastyczności działania – drony i roboty mogą operować w środowiskach skażonych, silnie bronionych czy trudno dostępnych, gdzie wysłanie załogowych jednostek byłoby zbyt kosztowne lub niebezpieczne.

Stosowanie sztucznej inteligencji obejmuje nie tylko autonomię ruchu, ale także przetwarzanie danych rozpoznawczych oraz wsparcie procesu decyzyjnego. Algorytmy uczenia maszynowego analizują ogromne zbiory informacji z satelitów, radarów, systemów optoelektronicznych i źródeł otwartych, identyfikując wzorce, anomalie czy potencjalne zagrożenia. Na tej podstawie powstają rekomendacje dla sztabów dowodzenia i operatorów. Dla przemysłu oznacza to konieczność zatrudniania specjalistów od analityki danych, inżynierii oprogramowania i uczenia maszynowego, a także rozwijania własnych platform chmurowych lub rozwiązań edge computing, które można wdrożyć w warunkach bojowych.

Rozwój autonomicznych systemów wiąże się jednak z poważnymi dylematami etycznymi i prawnymi. Dyskusje dotyczą przede wszystkim stopnia samodzielności, jaki można przyznać maszynom przy użyciu środków rażenia. Część państw i organizacji pozarządowych apeluje o wprowadzenie międzynarodowych regulacji ograniczających lub zakazujących tzw. w pełni autonomicznych systemów broni, które mogłyby podejmować decyzje o ataku bez udziału człowieka. Inne mocarstwa podkreślają, że zakazy tego typu są trudne do egzekwowania i mogłyby osłabić ich możliwości obronne. Dla producentów zbrojeniowych oznacza to konieczność projektowania rozwiązań, w których człowiek zachowuje określony poziom kontroli, na przykład poprzez mechanizmy „człowieka w pętli” decyzyjnej.

Robotyzacja dotyczy także logistyki wojskowej. Automatyczne pojazdy transportowe, magazyny wysokiego składowania zarządzane przez systemy AI, a nawet autonomiczne jednostki zaopatrujące okręty czy bazy wysunięte, pozwalają zwiększyć efektywność łańcucha dostaw oraz uniezależnić się od wrażliwych szlaków zaopatrzenia. Firmy zbrojeniowe sięgają tu po doświadczenia sektora cywilnego, szczególnie branży motoryzacyjnej i logistycznej, adaptując istniejące rozwiązania do rygorystycznych wymagań wojskowych, takich jak odporność na zakłócenia, sabotaż czy trudne warunki środowiskowe.

Nowe technologie materiałowe i broń precyzyjna

Rozwój zaawansowanych materiałów stanowi fundament dla wielu innowacji w przemyśle zbrojeniowym. Kompozyty o wysokiej wytrzymałości i niskiej masie, nowoczesne stopy metali, powłoki pochłaniające promieniowanie radarowe czy materiały odporne na ekstremalne temperatury wpływają bezpośrednio na osiągi i przeżywalność systemów bojowych. Samoloty stealth, nowoczesne czołgi i pojazdy opancerzone, a także okręty o obniżonej wykrywalności korzystają z tych osiągnięć, redukując swoją sygnaturę radarową, termiczną i akustyczną.

Przemysł zbrojeniowy inwestuje również w technologie produkcyjne, takie jak druk 3D metali i kompozytów. Umożliwia to tworzenie części o skomplikowanej geometrii, których nie da się wykonać tradycyjnymi metodami obróbki, a także skrócenie czasu dostaw i obniżenie kosztów magazynowania zapasów. W perspektywie długoterminowej możliwe staje się nawet wytwarzanie części zamiennych w pobliżu teatru działań, co znacząco zwiększa elastyczność logistyczną armii. Technologia przyrostowa otwiera nowe możliwości projektowe, na przykład w zakresie lekkich, a jednocześnie wytrzymałych struktur przestrzennych, ważnych przy konstruowaniu pojazdów opancerzonych czy elementów rakiet.

Równolegle rozwijają się systemy broni precyzyjnej. Nowa generacja pocisków kierowanych wykorzystuje zaawansowane głowice naprowadzające, łączące czujniki optoelektroniczne, radarowe i nawigacyjne. Rosnąca precyzja uderzeń pozwala redukować zużycie amunicji i ograniczać straty uboczne, co jest istotne zarówno z perspektywy militarnej, jak i politycznej. Dla przemysłu oznacza to tworzenie wyspecjalizowanych łańcuchów dostaw w zakresie mikroelektroniki, optyki, systemów naprowadzania oraz mechaniki precyzyjnej. Coraz większą rolę odgrywają też systemy korekcji toru lotu oraz modułowe konstrukcje, umożliwiające konwersję klasycznej amunicji w wersje kierowane.

Segmentem budzącym szczególne zainteresowanie są technologie hipersoniczne. Pociski zdolne do poruszania się z prędkościami wielokrotnie przekraczającymi prędkość dźwięku, wykonujące manewry w atmosferze, stanowią poważne wyzwanie dla istniejących systemów obrony powietrznej. Są one nie tylko trudne do wykrycia i zniszczenia, lecz także wymagają materiałów odpornych na przeciążenia i nagrzewanie wynikające z lotu z ogromną prędkością. Wyścig w dziedzinie broni hipersonicznej napędza badania nad nowymi powłokami ablacyjnymi, superstopami i zaawansowanymi systemami napędu.

Cyberprzestrzeń i wojna informacyjna jako nowy teatr działań

Rosnące znaczenie cyberprzestrzeni sprawia, że przemysł zbrojeniowy musi postrzegać swoje produkty nie tylko jako systemy fizyczne, ale również jako obiekty cyfrowe narażone na ataki. Ataki typu ransomware, malware ukierunkowany na systemy SCADA czy próby przejęcia kontroli nad sieciami łączności mogą sparaliżować zdolności obronne nawet dobrze wyposażonej armii. W odpowiedzi producenci rozwijają własne działy bezpieczeństwa IT, przeprowadzają kompleksowe testy penetracyjne, a także tworzą architektury odporne na zakłócenia i nieautoryzowane modyfikacje oprogramowania.

Strategiczne znaczenie mają także systemy ofensywne w cyberprzestrzeni, chociaż informacje o nich pozostają w dużej mierze utajnione. Rynek rozwiązań z zakresu zaawansowanego oprogramowania atakującego – od narzędzi do włamań po systemy zdolne do fizycznej destrukcji sprzętu przeciwnika poprzez manipulację parametrami pracy – rozwija się głównie w ramach zamkniętych programów rządowych i wojskowych. Przemysł zbrojeniowy wspiera je, opracowując platformy testowe, infrastruktury symulacyjne oraz specjalistyczne oprogramowanie do detekcji i analizy zagrożeń.

Szczególnym polem aktywności stała się wojna informacyjna, w tym działania psychologiczne i kampanie dezinformacyjne prowadzone z użyciem mediów społecznościowych, botów oraz narzędzi analitycznych. Choć ten segment kojarzony jest częściej z agencjami wywiadowczymi niż z przemysłem zbrojeniowym, to jednak firmy obronne coraz częściej oferują rozwiązania wspierające analizę informacji w sieci, wykrywanie zorganizowanych kampanii wpływu i automatyzację odpowiedzi na nie. W tym obszarze szczególnie cenieni są specjaliści od analizy danych, językoznawstwa komputerowego i psychologii behawioralnej.

Istotną częścią walki w cyberprzestrzeni jest ochrona infrastruktury krytycznej, takiej jak sieci energetyczne, systemy łączności, transport czy zasoby wodne. Firmy zbrojeniowe, dysponując doświadczeniem w tworzeniu systemów odpornych na skrajne warunki i ataki fizyczne, adaptują swoje kompetencje do zabezpieczania sieci przemysłowych i komunikacyjnych. Rozwijają wyspecjalizowane narzędzia monitoringu, systemy wczesnego ostrzegania i reagowania, a także usługi doradcze w zakresie budowy odporności cybernetycznej państwa.

Nowe modele produkcji, łańcuchów dostaw i offsetu

Globalizacja przyniosła skomplikowane, rozproszone łańcuchy dostaw w sektorze obronnym, obejmujące producentów z wielu krajów. Z jednej strony zwiększa to efektywność kosztową, umożliwiając wykorzystanie wyspecjalizowanych kompetencji różnych podmiotów, z drugiej jednak prowadzi do ryzyk związanych z bezpieczeństwem dostaw i tajemnicą technologii. Kryzysy geopolityczne, sankcje, blokady transportowe czy pandemie ujawniły wrażliwość na zakłócenia, zmuszając państwa i koncerny do przemyślenia strategii zaopatrzenia.

W odpowiedzi rośnie rola krajowej produkcji kluczowych komponentów oraz dywersyfikacji dostawców. Państwa wzmacniają kontrolę nad eksportem i importem technologii, wprowadzając bardziej rygorystyczne regulacje dotyczące inwestycji zagranicznych w sektorze zbrojeniowym. Coraz częściej pojawiają się wymagania dotyczące lokalizacji produkcji – w ramach programów offsetowych lub transferu technologii – co ma zapewnić rozwój krajowego przemysłu obronnego, a jednocześnie zwiększyć jego odporność na zewnętrzne naciski polityczne i gospodarcze.

Offset, czyli zobowiązania przemysłowe wynikające z kontraktów zbrojeniowych, ewoluuje od prostego montażu licencyjnego w stronę realnego transferu technologii i wspólnego rozwoju produktów. Kraje kupujące uzbrojenie oczekują udziału w badaniach i rozwoju, możliwości produkcji części komponentów oraz dostępu do kodów źródłowych i dokumentacji technicznej. Dla wielkich koncernów oznacza to konieczność tworzenia sieci partnerstw i spółek joint venture, a także inwestowania w lokalne zakłady, centra serwisowe i badawcze. Z perspektywy gospodarek rozwijających się jest to szansa na budowę własnych kompetencji technologicznych i uniezależnienie się od dostaw z zagranicy.

Równocześnie przemysł zbrojeniowy stopniowo przejmuje rozwiązania znane z sektora cywilnego, takie jak zasady lean manufacturing, automatyzacja linii produkcyjnych, roboty współpracujące (coboty) czy systemy zaawansowanego planowania i harmonogramowania. Zastosowanie analityki predykcyjnej i sztucznej inteligencji w zarządzaniu produkcją umożliwia lepsze prognozowanie popytu, optymalizację zapasów i skrócenie czasu realizacji zamówień. Cyfrowe modele fabryk pozwalają symulować zmiany w układzie linii produkcyjnych i przewidywać skutki decyzji inwestycyjnych, co obniża ryzyko i ułatwia planowanie długoterminowe.

Regulacje, kontrola eksportu i presja etyczna

Przemysł zbrojeniowy funkcjonuje na styku interesów gospodarczych i polityki bezpieczeństwa, co sprawia, że jest jednym z najbardziej regulowanych sektorów gospodarki. Państwa wprowadzają rozbudowane reżimy kontroli eksportu, licencjonowania i przeciwdziałania proliferacji broni masowego rażenia. Organizacje międzynarodowe i reżimy wielostronne, jak porozumienia w sprawie kontroli transferu broni konwencjonalnej czy technologii podwójnego zastosowania, nakładają dodatkowe ograniczenia na transakcje między państwami. Dla przedsiębiorstw oznacza to konieczność rozwoju wyspecjalizowanych działów compliance, potrafiących interpretować złożone przepisy i śledzić ich zmiany.

Rosnące znaczenie mają również kwestie etyczne i społeczne. Inwestorzy instytucjonalni, fundusze emerytalne czy organizacje pozarządowe coraz częściej analizują portfel działalności firm pod kątem poszanowania praw człowieka, zaangażowania w produkcję kontrowersyjnych typów broni czy przejrzystości łańcucha dostaw. Część funduszy stosuje polityki wykluczające inwestycje w przedsiębiorstwa powiązane z bronią nuklearną, minami przeciwpiechotnymi, amunicją kasetową czy systemami uznawanymi za potencjalnie sprzeczne z prawem humanitarnym. W odpowiedzi część firm zbrojeniowych podkreśla swoje zaangażowanie w zgodność z prawem międzynarodowym, przejrzystość procesów i mechanizmy oceny ryzyka etycznego.

Dodatkowo pojawiają się inicjatywy mające na celu ustanowienie norm w zakresie projektowania i wykorzystywania autonomicznych systemów broni. Debaty w instytucjach międzynarodowych dotyczą m.in. konieczności zagwarantowania „znaczącej kontroli człowieka” nad użyciem siły, przejrzystości algorytmów decyzyjnych oraz możliwości audytu systemów opartych na AI. Dla przemysłu oznacza to rosnące znaczenie dokumentowania procesu projektowania, prowadzenia testów bezpieczeństwa oraz wdrażania mechanizmów odpowiedzialności za sposób działania systemu w różnych scenariuszach użycia.

Dual-use, współpraca z sektorem cywilnym i innowacje

Granica między technologiami cywilnymi a wojskowymi staje się coraz bardziej płynna. Wiele rozwiązań powstaje równolegle dla obu sektorów, a niekiedy to sektor cywilny jest motorem innowacji wykorzystywanych później w zastosowaniach militarnych. Elektronika użytkowa, technologie komunikacji bezprzewodowej, satelitarne systemy nawigacyjne, a nawet rozwiązania z zakresu gier komputerowych i rozrywki cyfrowej znajdują swoje odpowiedniki w systemach szkoleniowych, symulacyjnych czy dowódczych. Pojęcie technologii podwójnego zastosowania (dual-use) nabiera szczególnego znaczenia w obszarze mikroelektroniki, optoelektroniki, przetwarzania danych i chmur obliczeniowych.

Przemysł zbrojeniowy intensywnie współpracuje z uczelniami, start-upami i firmami technologicznymi spoza tradycyjnego sektora obronnego. Innowacje w dziedzinie mikroelektroniki, sensorów, komunikacji 5G/6G, autonomii i analityki danych często pochodzą z firm, które pierwotnie nie były związane z obronnością. Mechanizmy takie jak akceleratory innowacji, programy grantowe, kontrakty badawczo-rozwojowe o uproszczonych procedurach czy partnerstwa publiczno-prywatne mają na celu włączenie tych podmiotów w ekosystem obronny. Dla młodych firm jest to szansa na finansowanie badań i uzyskanie stabilnego odbiorcy produktów, ale wymaga jednocześnie dostosowania do wymogów bezpieczeństwa i poufności.

Technologie kosmiczne są jednym z najbardziej wyrazistych przykładów obszaru dual-use. Satelity obserwacyjne, systemy łączności satelitarnej, nawigacja i usługi analizy danych satelitarnych mają kluczowe znaczenie zarówno dla gospodarki cywilnej, jak i dla wojska. Przemysł zbrojeniowy jest zainteresowany rozwojem konstelacji małych satelitów, które są tańsze w produkcji i wynoszeniu na orbitę, a jednocześnie zapewniają większą redundancję i odporność na ataki. Równolegle rośnie znaczenie systemów przeciwdziałania w przestrzeni kosmicznej, obejmujących zdolności do zakłócania łączności, osłabiania czujników czy nawet fizycznego niszczenia satelitów – choć ten ostatni aspekt budzi szczególnie silne kontrowersje międzynarodowe.

Współpraca z sektorem cywilnym obejmuje również obszar energetyki. Armie stają się dużymi odbiorcami technologii energooszczędnych, systemów magazynowania energii, mobilnych źródeł zasilania oraz rozwiązań służących zwiększeniu niezależności energetycznej baz i jednostek. Obejmuje to zarówno wykorzystanie ogniw paliwowych, nowoczesnych akumulatorów, jak i rozwiązań opartych na energii odnawialnej. Dla przemysłu obronnego jest to szansa na rozwój produktów wpisujących się w globalne trendy dekarbonizacji, a jednocześnie zwiększających odporność infrastruktury wojskowej na zakłócenia w sieciach energetycznych.

Znaczenie danych, analityki i przewagi informacyjnej

Współczesne systemy uzbrojenia generują ogromne ilości danych – od parametrów pracy silników, poprzez zapisy z czujników i kamer, po dane logistyczne i szkoleniowe. Umiejętność ich pozyskania, przetwarzania i wykorzystania staje się jednym z głównych czynników przewagi konkurencyjnej firm zbrojeniowych, a także przewagi operacyjnej sił zbrojnych. Analityka danych pozwala na wdrażanie predykcyjnych modeli utrzymania ruchu, które przewidują awarie i optymalny moment serwisu, wydłużając żywotność sprzętu i obniżając koszty eksploatacji.

Istotne znaczenie mają również systemy zarządzania cyklem życia produktu (PLM) oraz integracja danych inżynieryjnych, produkcyjnych i eksploatacyjnych. Dzięki nim możliwe jest ciągłe udoskonalanie projektów i szybsze reagowanie na zgłaszane przez użytkowników problemy. Przemysł rozwija też narzędzia do wizualizacji i analizy danych w czasie rzeczywistym, wspierające podejmowanie decyzji zarówno na poziomie taktycznym, jak i strategicznym. W kontekście pola walki przekłada się to na lepsze rozumienie sytuacji, skuteczniejsze planowanie misji i redukcję ryzyka błędów wynikających z przeciążenia informacyjnego.

Rosnące znaczenie danych wiąże się jednak z koniecznością ich ochrony. Systemy uzbrojenia stają się potencjalnym celem kradzieży danych wywiadowczych, a nawet manipulacji parametrami pracy w sposób trudny do wykrycia. Firmy muszą wdrażać zaawansowane mechanizmy autoryzacji, szyfrowania i monitoringu anomalii w ruchu sieciowym, a także opracowywać procedury reagowania na incydenty. Wymaga to ścisłej współpracy inżynierów systemów wojskowych ze specjalistami ds. bezpieczeństwa IT i kryptografii, a także ciągłego szkolenia personelu w zakresie dobrych praktyk cyberhigieny.

Rola państw w kształtowaniu przemysłu zbrojeniowego

Państwa pozostają głównymi klientami, regulatorami i często współwłaścicielami podmiotów tworzących przemysł zbrojeniowy. Polityka obronna, strategie bezpieczeństwa i priorytety modernizacyjne armii wyznaczają kierunki rozwoju technologicznego oraz strukturę popytu na rynku uzbrojenia. W wielu krajach istnieją narodowe koncerny obronne, w których państwo zachowuje pakiet kontrolny lub istotny wpływ na decyzje strategiczne, szczególnie w obszarach uznawanych za kluczowe dla suwerenności, takich jak broń rakietowa, systemy dowodzenia, przestrzeń kosmiczna czy przemysł obronny związany z technologiami jądrowymi.

Rządy stosują różnorodne instrumenty wsparcia: finansują badania i rozwój, udzielają gwarancji kredytowych, pośredniczą w kontraktach eksportowych, a także tworzą ramy legislacyjne chroniące rynek krajowy przed przejęciami przez podmioty zagraniczne. Jednocześnie konkurencja międzynarodowa sprawia, że państwa aktywnie promują swoje firmy na rynkach zagranicznych, organizując misje gospodarcze, targi obronne i programy szkoleniowe dla zagranicznych wojskowych. Eksport uzbrojenia jest narzędziem budowania wpływów politycznych i utrzymywania relacji sojuszniczych, co nadaje mu charakter strategiczny wykraczający poza czysto ekonomiczne relacje.

W wielu regionach świata obserwuje się tendencję do tworzenia bloków i programów kooperacyjnych, w ramach których kilka państw wspólnie finansuje i rozwija nowe systemy uzbrojenia. Przykłady obejmują wspólne programy samolotów bojowych, śmigłowców, okrętów podwodnych czy systemów obrony powietrznej. Tego typu projekty sprzyjają integracji przemysłowej, dzieleniu kosztów i budowie interoperacyjności, ale niosą też wyzwania związane z podziałem prac, kwestiami własności intelektualnej oraz różnicami w standardach technicznych. Dla przemysłu oznacza to konieczność budowania kompetencji w zakresie zarządzania złożonymi, wielonarodowymi programami, często realizowanymi przez dekady.

Przyszłe kierunki rozwoju globalnego przemysłu zbrojeniowego

Patrząc w przyszłość, można wskazać kilka obszarów, które będą w coraz większym stopniu kształtować oblicze globalnego przemysłu zbrojeniowego. Po pierwsze, nastąpi dalsza integracja technologii cyfrowych z systemami bojowymi, w tym szersze wykorzystanie rozwiązań chmurowych odpornych na zakłócenia, rozproszonych sieci łączności i koncepcji tzw. internetu rzeczy wojskowych, gdzie każdy pojazd, sensor i żołnierz staje się węzłem w rozległej sieci informacyjnej. Po drugie, rozwój autonomii i AI doprowadzi do powstania bardziej zaawansowanych roju dronów, systemów współdziałających ze sobą platform bezzałogowych oraz inteligentnych asystentów decyzyjnych wspierających dowódców na wszystkich szczeblach.

Po trzecie, coraz większego znaczenia nabiorą systemy obrony przed nowymi typami zagrożeń, w tym bronią hipersoniczną, bezzałogowymi rojnymi atakami oraz działania w przestrzeni kosmicznej i cybernetycznej. Można spodziewać się rozwoju broni energetycznej, takiej jak lasery dużej mocy, systemy mikrofalowe czy inne technologie ukierunkowane na neutralizację sprzętu przeciwnika bez konieczności stosowania tradycyjnych ładunków wybuchowych. Wymaga to kolejnych inwestycji w źródła zasilania, systemy chłodzenia oraz zaawansowane algorytmy sterowania wiązką energii.

Po czwarte, rosnąca świadomość ekologiczna i presja regulacyjna sprawią, że armie i przemysł będą musiały w większym stopniu uwzględniać kwestie środowiskowe. Dotyczy to zarówno efektywności energetycznej i emisji, jak i rekultywacji poligonów, utylizacji amunicji czy zarządzania odpadami pochodzącymi z działalności zbrojeniowej. Już dziś pojawiają się projekty związane z wykorzystaniem biopaliw, pojazdów o napędzie hybrydowym, a także rozwiązań zmniejszających ślad środowiskowy produkcji uzbrojenia.

Wreszcie, rozwój przemysłu zbrojeniowego będzie w coraz większym stopniu powiązany z globalnym układem sił. Rywalizacja mocarstw, konflikty regionalne, napięcia gospodarcze i technologiczne decydują o kierunku inwestycji, strukturze wydatków obronnych oraz priorytetach rozwojowych. Przemysł zbrojeniowy, jako sektor zaawansowanych technologii, staje się nie tylko narzędziem zapewnienia bezpieczeństwa, lecz także ważnym elementem strategii przemysłowej i innowacyjnej państw. To powoduje, że jego modernizacja, internacjonalizacja i adaptacja do nowych realiów pola walki nabierają znaczenia wykraczającego daleko poza tradycyjną perspektywę wojskową.