Ponad 180 lat historii marki Schneider Electric to opowieść o przejściu od ciężkiego przemysłu hutniczo-zbrojeniowego do roli globalnego lidera w dziedzinie automatyki, energetyki i zarządzania energią. To także historia zdolności adaptacji do rewolucji technologicznych – od pary i stali, przez elektryfikację, po erę cyfrową, Internet Rzeczy i inteligentne sieci energetyczne. Zrozumienie ewolucji tej firmy pozwala lepiej dostrzec, jak kształtowały się dzisiejsze standardy w dystrybucji energii, bezpieczeństwie instalacji elektrycznych, sterowaniu procesami przemysłowymi oraz w rozwiązaniach dla zrównoważonego rozwoju.

Początki: od hutnictwa i stali do elektryfikacji (1836–1914)

Historia Schneider Electric rozpoczyna się w pierwszej połowie XIX wieku, w czasach gwałtownej industrializacji Europy. W 1836 roku bracia Eugène i Adolphe Schneider przejęli upadające zakłady metalurgiczne w Le Creusot we Francji. Powstające tam przedsiębiorstwo, znane później jako Schneider et Cie, początkowo specjalizowało się w przemyśle ciężkim: produkcji stali, uzbrojenia, maszyn parowych oraz elementów infrastruktury kolejowej.

Rozwój kolei w Europie, a zwłaszcza we Francji, stał się jednym z kluczowych motorów wzrostu firmy. Schneiderowie szybko zrozumieli, że sukces zależy nie tylko od jakości stali, ale również od automatyzacji i precyzji wytwarzania. Wprowadzali coraz nowocześniejsze metody produkcji, inwestowali w maszyny, a Le Creusot stało się jednym z najważniejszych ośrodków przemysłowych Francji. Firma współtworzyła fundamenty gospodarki opartej na parze, węglu i hutnictwie ciężkim.

Drugą ważną dziedziną działalności była produkcja uzbrojenia. Schneider et Cie od końca XIX wieku dostarczało działa, amunicję oraz wyposażenie dla armii francuskiej i innych państw. Był to czas, gdy przemysł zbrojeniowy stanowił strategiczny sektor, a firmy tego typu miały ogromny wpływ na politykę i gospodarkę. Schneider wykorzystał tę pozycję, aby finansować rozwój technologiczny i dywersyfikację działalności.

W drugiej połowie XIX wieku pojawił się kolejny przełom: elektryczność. Zmiany, jakie niosła ze sobą nowa technologia – oświetlenie elektryczne, pierwsze silniki, a następnie sieci dystrybucji energii – zaczęły powoli wypierać tradycyjne źródła napędu. Firma, której korzenie tkwiły w hutnictwie, stopniowo zwróciła uwagę na przemysł elektrotechniczny. W tym okresie Schneider rozwijał m.in. produkcję maszyn elektrycznych oraz elementów infrastruktury kolejowej zasilanej energią elektryczną.

Na przełomie XIX i XX wieku przedsiębiorstwo stało się wielobranżowym konglomeratem przemysłowym. Obok hut i stoczni pojawiały się zakłady wytwarzające sprzęt elektryczny, urządzenia dla kolejnictwa i elektrowni. Stopniowo zaczynały się rysować pierwsze zalążki późniejszej specjalizacji w dziedzinie dystrybucji energii oraz w wyposażeniu instalacji energetycznych. Choć na tym etapie nacisk wciąż kładziono na ciężki przemysł, wyraźnie widoczna była strategia łączenia inżynierii mechanicznej z rosnącą rolą elektryczności.

Okres przed I wojną światową przyniósł dalsze wzmocnienie pozycji Schneidera jako kluczowego gracza w przemyśle europejskim. Firma była obecna w wielu sektorach: od kolei i zbrojeniówki, przez budowę maszyn, aż po infrastrukturę energetyczną. W tle tych działań rodziło się doświadczenie inżynieryjne, które w XX wieku umożliwiło przejście do nowej epoki – pełnej elektryfikacji, automatyzacji i nowych sposobów zarządzania energią.

Między wojnami, nacjonalizacje i wielka transformacja (1918–1960)

Po I wojnie światowej przemysł ciężki, w tym spółki pokroju Schneider et Cie, musiał odnaleźć się w zupełnie nowej rzeczywistości. Europa zmagała się z odbudową zniszczonej infrastruktury, zmianą granic i niestabilnością gospodarczą. Dla Schneidera oznaczało to z jednej strony utrzymanie silnej pozycji w sektorze zbrojeniowym, a z drugiej – poszukiwanie nowych obszarów rozwoju, mniej uzależnionych od zamówień wojskowych.

Lata 20. i 30. XX wieku przyniosły powszechną elektryfikację miast i wsi. Zwiększało się zapotrzebowanie na rozdzielnice, wyłączniki, systemy ochrony i sterowania, a także na wyposażenie elektrowni i sieci przesyłowych. Schneider, korzystając z doświadczeń z wcześniejszego okresu, rozwijał działalność elektrotechniczną, choć wciąż pozostawał szeroko zaangażowany w przemysł hutniczy i mechaniczny. Firma brała udział w wielu projektach infrastrukturalnych – od linii kolejowych po zakłady przemysłowe wyposażone w nowoczesne napędy elektryczne.

II wojna światowa i jej konsekwencje radykalnie zmieniły krajobraz przemysłu europejskiego. Po 1945 roku część działalności zbrojeniowej i ciężkiego przemysłu uległa ograniczeniu, a wiele sektorów poddano nacjonalizacji lub silnej regulacji państwowej. We Francji proces ten dotknął również aktywów związanych z energetyką i transportem. Schneider musiał dostosować model biznesowy do rosnącej roli państwa jako głównego inwestora w infrastrukturę i energetykę.

W tym okresie zaczęła się klarować długofalowa tendencja: odchodzenie od roli typowego koncernu ciężkiego przemysłu w kierunku coraz większej specjalizacji w elektrotechnice, automatyce i wyposażeniu sieci energetycznych. Choć droga do tego celu była jeszcze długa, w latach 50. budowano fundamenty późniejszej transformacji. Rozwijała się technika wysokiego napięcia, wprowadzano nowocześniejsze systemy zabezpieczeń, a także pojawiły się pierwsze kroki w stronę automatyki przemysłowej rozumianej jako zorganizowane sterowanie procesami w fabrykach.

Ważnym czynnikiem była również międzynarodowa ekspansja. Odbudowa Europy, Plan Marshalla i rosnąca rola współpracy gospodarczej sprawiły, że francuskie przedsiębiorstwa – w tym Schneider – zaczęły coraz intensywniej inwestować poza granicami kraju. W ten sposób firma budowała doświadczenie w pracy na różnych rynkach, które w kolejnych dekadach stało się kluczowe dla globalnej marki Schneider Electric.

Wejście w erę elektryczności i sterowania: przejęcia i nowa tożsamość (1960–1990)

Prawdziwy zwrot w historii Schneidera nastąpił w drugiej połowie XX wieku. W latach 60. i 70. XX wieku elektryfikacja osiągnęła ogromną skalę: rozbudowywano sieci elektroenergetyczne, rozwijał się przemysł chemiczny, petrochemiczny, motoryzacyjny, a także powstawały pierwsze w pełni zautomatyzowane linie produkcyjne. Rosło zapotrzebowanie na aparaturę łączeniową, rozdzielnice, przekaźniki, czujniki i układy sterujące – czyli wszystko to, co dziś kojarzymy z infrastrukturą energetyczną i automatyką.

Strategią Schneidera stały się konsekwentne przejęcia wyspecjalizowanych firm z sektora elektrotechnicznego i automatyki. W latach 70. i 80. przedsiębiorstwo przejęło m.in. takie spółki jak:

• Telemecanique – francuskiego producenta aparatury sterującej, czujników, styczników, przekaźników i rozwiązań do automatyzacji procesów,
• Merlin Gerin – firmę specjalizującą się w aparaturze rozdzielczej niskiego i średniego napięcia, wyłącznikach mocy i systemach zabezpieczeń,
• Square D – amerykańskiego producenta osprzętu instalacyjnego, rozdzielnic i zabezpieczeń dla rynku przemysłowego oraz budownictwa.

Te akwizycje miały ogromne znaczenie. Dzięki Telemecanique Schneider uzyskał silną pozycję w automatyce przemysłowej i sterowaniu silnikami. Merlin Gerin wniósł zaawansowaną wiedzę w obszarze rozdziału energii, zabezpieczeń przeciwzwarciowych i projektowania rozdzielnic. Square D otworzył firmie drzwi do rynku północnoamerykańskiego i wzmocnił jej obecność w sektorze budownictwa komercyjnego oraz mieszkaniowego.

W tym czasie w przemyśle i budownictwie zaczęto szeroko wykorzystywać nowoczesne systemy sterowania: przekaźniki programowalne, pierwsze sterowniki PLC, zaawansowane zabezpieczenia silników oraz elektroniczne aparaty kontrolno-pomiarowe. Schneider, korzystając z know-how przejętych spółek, rozwijał szerokie portfolio produktów, które pozwalało klientom zwiększać niezawodność instalacji, bezpieczeństwo pracy oraz efektywność zużycia energii.

Przełomowym momentem było przyjęcie nazwy Schneider Electric, które podkreśliło nową tożsamość firmy. Trzon działalności stanowiły już nie huty i stocznie, lecz technologie elektryczne, rozwiązania dla dystrybucji energii, automatyzacji procesów przemysłowych i instalacji w budynkach. Logo i marka zaczęły być kojarzone przede wszystkim z aparaturą elektryczną, rozdzielniami, wyłącznikami mocy, sterownikami, przekaźnikami oraz systemami zarządzania infrastrukturą.

W latach 80. i na początku 90. Schneider Electric aktywnie uczestniczył w cyfryzacji przemysłu. Pojawiały się zintegrowane systemy sterowania, bardziej rozbudowane sterowniki PLC, pierwsze systemy SCADA oraz narzędzia do zdalnego monitorowania instalacji. Firma budowała w ten sposób kompetencje, które później stały się podstawą koncepcji Przemysłu 4.0 oraz Internetu Rzeczy w energetyce.

Globalna ekspansja i cyfrowa transformacja (1990–2010)

Po upadku żelaznej kurtyny i przyspieszeniu globalizacji Schneider Electric wkroczył w okres intensywnego rozwoju na wszystkich kontynentach. Firma konsekwentnie rozbudowywała swoją ofertę produktową oraz sieć sprzedaży i serwisu w Europie Środkowo-Wschodniej, Azji, Ameryce Łacińskiej i na Bliskim Wschodzie. Kluczowe znaczenie miały tu zarówno inwestycje greenfield (nowe fabryki i centra inżynieryjne), jak i przejęcia lokalnych producentów aparatury oraz integratorów systemów.

W latach 90. i 2000. Schneider Electric rozwijał się w kilku komplementarnych kierunkach:

• zaawansowane systemy dystrybucji energii – rozdzielnice SN i nn, automatyzacja stacji, monitorowanie jakości energii,
• automatyka przemysłowa – sterowniki PLC, panele operatorskie HMI, napędy, systemy SCADA i DCS,
• infrastruktura budynkowa – aparatura modułowa, wyłączniki różnicowoprądowe, systemy sterowania oświetleniem i klimatyzacją,
• zabezpieczenia i niezawodność zasilania – zespoły UPS, rozwiązania do centrów danych, monitorowanie zasilania krytycznego.

W tym okresie coraz większą rolę odgrywało podejście systemowe: nie tylko dostarczanie pojedynczych aparatów, ale kompletnych rozwiązań – od rozdzielni głównej, przez systemy automatyki, aż po oprogramowanie do monitorowania i zarządzania. Schneider zaczął wyraźnie profilować się jako dostawca kompletnych, zintegrowanych systemów dla przemysłu, energetyki zawodowej oraz budownictwa.

Technologicznie lata 90. to umacnianie roli sterowników PLC i rozproszonych systemów sterowania. Później, w pierwszej dekadzie XXI wieku, do głosu doszły rozwiązania bazujące na komunikacji Ethernet, protokołach przemysłowych i integracji warstwy automatyki z systemami IT. Schneider Electric rozwijał własne platformy programistyczne i narzędzia inżynierskie, pozwalające projektować złożone układy sterowania oraz zarządzać nimi w czasie rzeczywistym.

Firma zaczęła coraz wyraźniej akcentować temat efektywności energetycznej. Rosnące ceny energii, nowe przepisy dotyczące emisji CO₂ oraz wymagania klientów skłaniały do poszukiwania rozwiązań pozwalających ograniczyć straty energii, optymalizować zużycie mediów i poprawiać sprawność instalacji. Schneider integrował w swoich produktach funkcje pomiarowe, komunikacyjne i analityczne, co umożliwiało dokładniejsze monitorowanie parametrów pracy instalacji i podejmowanie decyzji na podstawie danych.

Równolegle rozwijała się oferta dla centrów danych i infrastruktury IT. Dynamiczny przyrost danych w gospodarce cyfrowej sprawił, że niezawodność zasilania, chłodzenie i monitorowanie serwerowni stały się kluczowe. Schneider, poprzez własne linie produktowe oraz przejęcia (np. firm wyspecjalizowanych w zasilaczach UPS i systemach chłodzenia), stał się jednym z najważniejszych dostawców kompletnych rozwiązań dla tego segmentu.

Schneider Electric w erze IoT, Przemysłu 4.0 i zrównoważonego rozwoju (2010–obecnie)

Po 2010 roku Schneider Electric jeszcze silniej skierował swoją strategię w stronę cyfryzacji i koncepcji Internetu Rzeczy. Kluczową ideą stało się tworzenie ekosystemu rozwiązań łączących sprzęt, oprogramowanie i usługi w jedną platformę, służącą optymalizacji zużycia energii i podnoszeniu efektywności operacyjnej. W tym kontekście firma rozwinęła i szeroko promuje platformę EcoStruxure – otwartą architekturę umożliwiającą integrację urządzeń, systemów i aplikacji w różnych obszarach: przemysł, budynki, centra danych, infrastruktura oraz sieci energetyczne.

EcoStruxure opiera się na trzech głównych poziomach: podłączone urządzenia, lokalna kontrola i aplikacje w chmurze. Na najniższym poziomie znajdują się inteligentne aparaty, czujniki, liczniki i sterowniki wyposażone w funkcje komunikacyjne. Wyżej ulokowane są systemy sterowania lokalnego – sterowniki PLC, SCADA, systemy BMS. Najwyższy poziom to analityka, raportowanie, optymalizacja i usługi serwisowe świadczone w oparciu o dane zbierane z instalacji. Ta architektura pozwala lepiej wykorzystać potencjał danych i przekładać je na konkretne działania zwiększające efektywność, bezpieczeństwo i niezawodność infrastruktury.

W obszarze przemysłu Schneider intensywnie rozwija rozwiązania wpisujące się w koncepcję Przemysłu 4.0. Obejmuje to m.in. zaawansowane sterowniki, systemy SCADA, sterowanie ruchem, integrację robotów, a także aplikacje do symulacji, wirtualnego uruchamiania linii produkcyjnych i zarządzania cyklem życia maszyn. Coraz większą rolę odgrywa tu automatyzacja oparta na współpracy OT (Operational Technology) z IT (Information Technology), umożliwiająca zdalny dostęp, analizę danych, predykcyjne utrzymanie ruchu oraz optymalizację procesów w czasie rzeczywistym.

W energetyce Schneider Electric koncentruje się na koncepcji inteligentnych sieci (smart grids). Obejmuje to automatykę stacji SN i WN, zdalne sterowanie rozdzielniami, systemy zarządzania siecią dystrybucyjną, integrację odnawialnych źródeł energii oraz magazynów energii. Celem jest zwiększenie elastyczności i odporności systemów energetycznych, które muszą sprostać niestabilnej generacji z OZE, zmiennemu obciążeniu oraz wymaganiom związanym z elektromobilnością.

Firma angażuje się także w projekty dotyczące inteligentnych budynków i miast. Rozwiązania z zakresu BMS (Building Management System) pozwalają sterować oświetleniem, HVAC, systemami bezpieczeństwa i zasilania w sposób zintegrowany, co przyczynia się do znacznego ograniczenia zużycia energii oraz poprawy komfortu użytkowników. W połączeniu z urządzeniami pomiarowymi i oprogramowaniem analitycznym, systemy te umożliwiają szczegółowe śledzenie zużycia mediów, wykrywanie anomalii i wdrażanie strategii oszczędzania energii.

Jednym z niewątpliwie kluczowych priorytetów Schneider Electric jest zrównoważony rozwój i transformacja energetyczna. Firma akcentuje rolę efektywności energetycznej jako „pierwszego paliwa” – najtańszego i najbardziej ekologicznego sposobu poprawy bilansu energetycznego gospodarki. Rozwiązania Schneidera wspierają przedsiębiorstwa i instytucje w redukcji emisji CO₂, optymalizacji zużycia energii oraz integracji odnawialnych źródeł energii z istniejącą infrastrukturą. Obejmuje to zarówno technologie sprzętowe, jak i usługi doradcze w zakresie zarządzania energią i zrównoważonym rozwoju.

Kolejnym istotnym obszarem jest cyfrowe bezpieczeństwo. Ponieważ coraz więcej systemów automatyki i infrastruktury energetycznej jest połączonych z siecią, rośnie znaczenie cyberbezpieczeństwa. Schneider Electric rozwija procedury, rozwiązania i dobre praktyki chroniące przed zagrożeniami cyfrowymi zarówno w warstwie urządzeń, jak i oprogramowania. Połączenie tradycyjnej niezawodności aparatury z nowoczesnymi wymogami bezpieczeństwa IT jest jednym z fundamentów oferty firmy w erze IoT.

Równocześnie Schneider kontynuuje strategię ekspansji poprzez przejęcia i partnerstwa. Nabycie firm specjalizujących się w oprogramowaniu, automatyce procesowej, systemach dla przemysłu naftowo-gazowego, a także w zarządzaniu budynkami i energią, pozwoliło poszerzyć kompetencje i zbudować pełniejsze portfolio. Firma inwestuje w centra badawczo-rozwojowe na całym świecie, współpracuje z uczelniami technicznymi, start-upami oraz partnerami technologicznymi, tworząc ekosystem innowacji.

W efekcie kilkudziesięciu lat transformacji Schneider Electric stał się globalną marką, której nazwa jest kojarzona z energetyką, automatyką, zintegrowanymi systemami sterowania oraz cyfrowymi rozwiązaniami do zarządzania energią. Od hut i warsztatów Le Creusot firma przeszła drogę do roli jednego z kluczowych graczy w procesie globalnej transformacji energetycznej, cyfryzacji przemysłu i rozwoju inteligentnych infrastruktur, łącząc świat fizyczny i cyfrowy w służbie efektywnego i zrównoważonego wykorzystania zasobów.